چرا هوشمندسازی گاوداری؟

امروزه یکی از صنعت‌های مهم کشور، صنعت دامداری است که پرورش گاوهای شیری و گوشتی، گوسفندهای پرواری و بز، از مهم‌ترین آنها است. با توجه به تولید بسیار بالای این صنعت، نیاز به اتوماسیون کاملاً محسوس است به طوری که سیستم‌های شیردوشی کاملاً اتوماتیک، در گاوداری‌ها کمک به تولید بهتر و حفظ کیفیت شیر می‌کنند؛ از این رو نیاز است تا حد امکان، در گاوداری‌ها سیستم‌های هوشمند به کار ببریم تا بتوانیم از مخارج اضافی اعم از کارگر و کاهش تولید جلوگیری کرده و بهبود سطح بهداشت دام، آسایش دام و ... را به دست آوریم.

هوشمندسازی گاوداری چگونه است؟

از آن جایی که غذا دادن و شیردوشی دام‌ها با دستگاه انجام شده و جایگاه‌ها و بهاربندهای دام به صورت سالن‌های باز می‌باشد، اتوماسیون آن به شرح ذیل است:

۱.کنترل گرمایش و سرمایش

در گاوداری‌های صنعتی، اکثر کارها یا با دستگاه انجام شده و یا با کارگر و عمده اتوماسیون در گاوداری‌های شیری و گوشتی، کنترل سرمایش و گرمایش است. با اینکه محدوده‌ی دمایِ آسایش گاو بین 25-24 درجه سانتی‌گراد می‌باشد؛ می‌تواند تا 15- درجه را تحمل کند به همین جهت می‌توان در فصولِ گرم سال با استفاده از اتوماسیون کردن مه پاش‌ها و یا پنکه‌های سقفی، دام را از استرس گرمایی دور کنیم و در فصول سرد با سیستم‌های گرمایشی کفی جایگاه و هیترهای مخصوص، دام را از استرس سرمایی دور کنیم زیرا برای هر درجه کاهش دما قابلیت هضم جیره 1 درصد کاهش می‌یابد؛ بنابراین بسیار مهم است که دمای آسایش دام را فراهم کنیم.

۲.فن سیرکوله

در سالن‌های استراحت که دام به تعداد زیاد نگهداری می‌شوند، گاهاً نیاز به فن‌های سیرکوله است تا بتواند هوا را در طول سالن جا به جا کند و تهویه مناسبی برای دام ایجاد کند.

چگونه می‌توان  پرورش گوسفند و بز را هوشمندسازی کرد؟

پرورش گوسفند و بز را می‌توان تا حدودی در سالن‌های بسته (Closed shed) مانند مرغداری‌ها انجام داد که با توجه به بسته بودن محیط، اکوسیستمی بسته داریم که می‌توانیم پارامترهای آن را با سیستم اتومایتک کنترل کنیم؛ هر چند که در کنار سیستم، نیاز به نیروی انسانی نیز می‌باشد.

۱.تهویه

تهویه در پرورش گوسفند و بز در سالنِ بسته، یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن است که نقشِ آن در دفع آمونیاک و دی اکسید کربن و جا به جایی هوا بسیار مؤثر است. از آن جایی که این حیوانات نسبت به کوران هوا حساس اند؛ باید تعداد فن‌ها و سپس تعداد دریچه‌های ورودی را تعیین و با توجه به آن‌ها، سیستم تهویه‌ای را برنامه‌ریزی کنیم.

۲.دما

گوسفند نسبت به دمای بالای محیط، کوران باد و رطوبت هوا حساسیت بیشتری دارد؛ ولی بز به خاطر پوشش مو و کرک در سطح بدن خود نسبت به سرما دارای حساسیت بیشتری است و دمایی بین 21-12 درجه نیاز دارند و تا 17- را می‌توانند تحمل کنند؛ بنابراین برای جلوگیری از استرس گرمایی باید از سیستم تهویه و مه پاش و ...  در سالن‌های پرورش سرپوشیده استفاده کرد.

۳.رطوبت

یکی از عواملی که می‌تواند تنفس را برای دام راحت‌تر کند مقدار رطوبت سالن است. رطوبت باعث تنفس راحت‌تر دام می‌شود و مقدار مناسب آن باید بین %70-%25 باشد. مهمترین عواملی که در مقدار رطوبت تأثیر دارند؛ عبارت اند از زمان روشن و خاموش شدن فن‌ها، کار کردن مه پاش‌ها و مقدار دمای سالن.

۴.کنترل آمونیاک و CO₂

آمونیاک حاصل از مدفوع و دی اکسید کربن حاصل از تنفس بیش از حد خطرناک اند و در تهویه باید این گازها را خارج کرده و هوای تازه و پر اکسیژن را جایگزین آن کنیم. مقدار طبیعی آمونیاک نباید از 20ppm بیشتر شود زیرا می‌تواند باعث بروز بیماری و کاهش تولید دام شود.

5.نور

نور یکی از لازمه‌های آرامش حیوان است و در کاهشِ مشکلات عروقی و قلبی و راندمان تولید می‌تواند نقش به سزایی داشته باشد؛ البته اگر بتوان از روشنایی نور خورشید در طول روز استفاده و در هنگام غروب از لامپ‌های 100 واتی به اِزای هر 46 متر مربع استفاده کرد، بهتر است؛ گرچه این امر نیازمند آن است که شدت نور آنقدر باشد که روزها نیاز به نور مصنوعی در داخل آغل نباشد، در غیر این صورت باید تمام روز از لامپ‌های مصنوعی استفاده کرد که با برنامه‌ریزی خودکار می‌توان آن را کنترل کرد.

چگونه از کیفیت پرورش اتوماتیک خود آگاه باشیم؟

۱. سیستم خطر

اکثر اوقات به دلیل حجم زیاد کار، گاودار از خرابی برخی سیستم‌های خود بی‌اطلاع می‌ماند. یکی از مزیت‌های سیستم کنترل هوشمند قابلیت عیب یابیِ خودکار می‌باشد که در صورت به وجود آمدن مشکل با به صدا در آوردنِ آژیرِ خطر و اطلاع رسانی از طریق تلفن همراه، گاودار را از خرابی‌های سیستم‌های سالن با خبر می‌کند تا در اسرع وقت آن را تعمیر کند.

۲. مانیتورینگ آنلاین سالن

مشاهده سالن از راهِ دور مخصوصاً از چال شیردوشی، آغل و بهاربندهای گاو عامل بسیار مؤثری برای چک کردن فعالیت، مقدار خوراک، نحوه‌ی عملکرد کارگرها در چال شیردوشی و ... است و همچنین با در اختیار داشتنِ جدول‌های کنترلیِ پارامترهای دامداری مثل مقدار خوراک، مقدار آب مصرفی، مقدار تولید شیر، دفعات دوشش و ... به صورت آنلاین در رایانه‌ی خود می‌توان به مدیریت بهتری دست پیدا کرد.